Ostatnio, w związku z wydarzeniami głównie w Iraku, czy Afganistanie, więcej mówi się o zespole stresu pourazowego (ang. posttraumatic stress disorder, PTSD) u żołnierzy powracających z misji. O ile jednak osób, które wiedzą na czym to polega, nie dziwi „wojenna” przyczyna tego problemu, to o tyle większości ludzi nazwa ta niewiele mówi, choć może nawet wiedzą, że „gdzieś dzwonią…". A już z pewnością mało kto kojarzy ją z innymi niż wojna wydarzeniami, tak samo jak z innymi niż człowiek istotami, jak np. psami, kotami, zwierzętami tzw. gospodarskimi, czy wręcz dzikimi.

Tymczasem nazwa ta mówi przede wszystkim o tym, iż doświadczany bardzo silny stres ma swoje źródło w traumie. Brak tam określeń, które wcześniej stosowano do obserwowanego zjawiska, czyli np. „nerwica wojenna”, czy „nerwica frontowa”. Tak je nazywano, gdyż początkowo zaobserwowano je u większej liczby żołnierzy wracających z frontów I Wojny Światowej. Czy wcześniej zespół ten nie występował? Owszem był, jednak wobec dość lokalnego (w porównaniu z I.WŚ) i ograniczonego charakteru konfliktów zbrojnych, jak również używanej w walkach broni, która miała dużo mniejsze skutki rażenia, zjawisko to uważano za indywidualnie uwarunkowane „słabymi nerwami”.

Straż Miejska przywiozła niewielką, wystraszoną śmiertelnie psinę do lecznicy Bernardyn w Nysie w stanie wyczerpania, ze starym złamaniem łapy tuż pod kolanem. Zwinięta w najdrobniejszy możliwy kłębuszek wyglądała jedynie jak zbiór kruchych kosteczek zamkniętych w cienkiej skórce.

Złamanie musiało być spowodowane przez człowieka - ktoś jej porządnie przyłożył albo wpadła pod samochód! Musiała bardzo długo cierpieć niewyobrażalny ból - zaczęły już zanikać mięśnie, więc nie opierała się na tej łapce co najmniej od kilku miesięcy!

Umierała ze strachu! Bała się tak bardzo, że wtulona w kraty klatki, jakby nacisk jej wątłego ciałka miał te kraty rozsadzić, gryzła każdą rękę i każdy przedmiot, który znalazł się w zasięgu jej ząbków. Jadła i piła wyłącznie w nocy, gdy w klinice już długo było ciemno i cicho. Do każdego zabiegu, do każdego badania trzeba było podać w zastrzyku przez kraty klatki, leki które częściowo ją usypiały. Inaczej ze strachu szalała tak, że była zdolna połamać sobie resztę kosteczek chudego ciałka. Lekarza zoperowali łapkę, która już mniej bolała.

Wyniesiona na zewnątrz, by zaczerpnęła powietrza i popatrzyła na świat, niemal natychmiast przegryzała każdą linkę, każdą obrożę, byle uciec i skryć się w najbliższym ciemnym kącie.

Pod dobrą opieką rany się szybko goiły i trzeba było zwolnić miejsce dla bardziej potrzebujących zwierzynek. Ale co tu zrobić?! Dla tak poranionego psychicznie psa, przekazanie do schroniska byłoby wyrokiem, włącznie ze śmiercią.